• ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δευτέρα, 16 Ιουνίου, 2025
FaistosNews.gr
  • Μεσσαρά
    Ένταλμα σύλληψης για τον 22χρονο που πυροβόλησε 29χρονο – Δίνει μάχη για την ζωή του ο τραυματίας [εικόνες]

    Ένταλμα σύλληψης για τον 22χρονο που πυροβόλησε 29χρονο – Δίνει μάχη για την ζωή του ο τραυματίας [εικόνες]

    Έκρηξη φιάλης υγραερίου σε σπίτι στις Μοίρες – Με εγκαύματα η μητέρα και η 11χρονη κόρη της

    Έκρηξη φιάλης υγραερίου σε σπίτι στις Μοίρες – Με εγκαύματα η μητέρα και η 11χρονη κόρη της

    Σεισμός στην Ελασσόνα

    Συνεχίζονται οι σεισμοί στήν Κρήτη. Νέα δόνηση 4,2 Ρίχτερ

    Ισχυρός σεισμός ανάμεσα σε Τήλο και Νίσυρο

    Σεισμός: Νέα δόνηση 4,4 Ρίχτερ στη νότια Κρήτη, κοντά στις Μοίρες Ηρακλείου

    Στο νοσοκομείο 16χρονος – Κατανάλωσε αλκοόλ σε υπό κατάληψη σχολείο

    Μεσαρά: Σοβαρό τροχαίο με βαρειά τραυματίες

    Αναστασία Ζουριδάκη, Αρχιτέκτων Εσωτερικών Χώρων

    Αναστασία Ζουριδάκη, Αρχιτέκτων Εσωτερικών Χώρων

    Τραγωδία: Αδέσποτα σκυλιά κατασπάραξαν 4χρονο κοριτσάκι

    Κρήτη: Άγρια επίθεση από σκυλιά σε μητέρα και κόρη στην Κρήτη

    Μεσαρά: Πάνω από 40 άτομα με δηλητηρίαση, όλοι καλεσμένοι γάμου!

    Μεσαρά: Πάνω από 40 άτομα με δηλητηρίαση, όλοι καλεσμένοι γάμου!

    Ανακοίνωση Υποψηφιότητας

    Ανακοίνωση Υποψηφιότητας

  • Kρήτη
    • ΗΡΑΚΛΕΙΟ
    • ΧΑΝΙΑ
    • ΡΕΘΥΜΝΟ
    • ΛΑΣΙΘΙ
  • Ελλάδα
    «Σφαγή» για την περιουσία του Τράγκα – Μηνύσεις, κατηγορίες για ξέπλυμα χρήματος και αδήλωτα εκατομμύρια

    «Σφαγή» για την περιουσία του Τράγκα – Μηνύσεις, κατηγορίες για ξέπλυμα χρήματος και αδήλωτα εκατομμύρια

    Δίκη για την 21χρονη Έμμα: Φοβήθηκα τι μπορεί να μου κάνει ο 27χρονος, υποστηρίζει η συνοδηγός

    Δίκη για την 21χρονη Έμμα: Φοβήθηκα τι μπορεί να μου κάνει ο 27χρονος, υποστηρίζει η συνοδηγός

    Βίντεο από το λιμάνι της Τήνου, αποτυπώνει τις δυσκολίες που βιώνουν οι κάτοικοι τον χειμώνα

    Βίντεο από το λιμάνι της Τήνου, αποτυπώνει τις δυσκολίες που βιώνουν οι κάτοικοι τον χειμώνα

    Μύκονος: Συγκλονίζει ο θείος του 39χρονου που σκοτώθηκε έπειτα από επίθεση ταύρου – «Το τραύμα ήταν διαμπερές»

    Μύκονος: Συγκλονίζει ο θείος του 39χρονου που σκοτώθηκε έπειτα από επίθεση ταύρου – «Το τραύμα ήταν διαμπερές»

    Λαρίσα: Τραγωδία με νεκρή 29χρονη υπαξιωματικό της Πολεμικής Αεροπορίας

    Λαρίσα: Τραγωδία με νεκρή 29χρονη υπαξιωματικό της Πολεμικής Αεροπορίας

    Λέσβος: Βυθίστηκε πλοίο με 14 άτομα πλήρωμα – Μεγάλη επιχείρηση στο σημείο, άνεμοι πάνω από 8 μποφόρ στην περιοχή

    Λέσβος: Βυθίστηκε πλοίο με 14 άτομα πλήρωμα – Μεγάλη επιχείρηση στο σημείο, άνεμοι πάνω από 8 μποφόρ στην περιοχή

    Αεροπλάνο προκάλεσε μποτιλιάρισμα στην Αττική οδό

    Αεροπλάνο προκάλεσε μποτιλιάρισμα στην Αττική οδό

    Κακοκαιρία Oliver: Πού υπάρχει απαγορευτικό απόπλου

    Κακοκαιρία Oliver: Πού υπάρχει απαγορευτικό απόπλου

    «Καμπανάκι» των ειδικών για τους κοριούς  -«Ανθεκτικοί στα εντομοκτόνα, εξαπλώνονται στην Ελλάδα»

    «Καμπανάκι» των ειδικών για τους κοριούς -«Ανθεκτικοί στα εντομοκτόνα, εξαπλώνονται στην Ελλάδα»

  • Κόσμος
    Λέκκας: Στην Κωνσταντινούπολη περιμένουμε μεγάλο σεισμό, κινδυνεύει η Αγία Σοφία

    Λέκκας: Στην Κωνσταντινούπολη περιμένουμε μεγάλο σεισμό, κινδυνεύει η Αγία Σοφία

    Έγκλημα που θυμίζει Γλυκά Νερά: «Με πλήρωσε 30.000 ευρώ για να σκοτώσω τη γυναίκα του»

    Έγκλημα που θυμίζει Γλυκά Νερά: «Με πλήρωσε 30.000 ευρώ για να σκοτώσω τη γυναίκα του»

    Τουρκία: Μοντέλο και η 15χρονη κόρης της βρέθηκαν νεκρές σε γκρεμό

    Τουρκία: Μοντέλο και η 15χρονη κόρης της βρέθηκαν νεκρές σε γκρεμό

    Ιερουσαλήμ: Η στιγμή της επίθεσης στη στάση του λεωφορείου – Βίντεο ντοκουμέντο

    Ιερουσαλήμ: Η στιγμή της επίθεσης στη στάση του λεωφορείου – Βίντεο ντοκουμέντο

    Αποκάλυψη βόμβα και στην Αγγλία – Ποιοι ρώτησαν για το χρώμα του δέρματος του μικρού πρίγκιπα Άρτσι

    Αποκάλυψη βόμβα και στην Αγγλία – Ποιοι ρώτησαν για το χρώμα του δέρματος του μικρού πρίγκιπα Άρτσι

    Γλυπτά του Παρθενώνα: «Η ελληνική τραγωδία του Ρίσι Σούνακ»

    Γλυπτά του Παρθενώνα: «Η ελληνική τραγωδία του Ρίσι Σούνακ»

    Ταϊλάνδη: Γαμπρός αυτοκτόνησε αφού σκότωσε νύφη, πεθερά και κουνιάδα στο γλέντι του γάμου

    Ταϊλάνδη: Γαμπρός αυτοκτόνησε αφού σκότωσε νύφη, πεθερά και κουνιάδα στο γλέντι του γάμου

    Η συγκινητική επανασύνδεση της Εμίλια με τη γιαγιά της έπειτα από 49 ημέρες ομηρείας στη Γάζα

    Η συγκινητική επανασύνδεση της Εμίλια με τη γιαγιά της έπειτα από 49 ημέρες ομηρείας στη Γάζα

    Κίνα: Πελάτες σούπερ μάρκετ έχασαν τη γη κάτω από τα πόδια τους

    Κίνα: Πελάτες σούπερ μάρκετ έχασαν τη γη κάτω από τα πόδια τους

  • Συνταγές
    Κολοκυθοκεφτέδες ΜΕ ΦΕΤΑ από τόν Βασίλη Πατσή

    Κολοκυθοκεφτέδες ΜΕ ΦΕΤΑ από τόν Βασίλη Πατσή

    Μπριζόλες λαιμού με σάλτσα μουστάρδα μέλι και σκόρδο.  Από τόν Βασίλη Πατσή

    Μπριζόλες λαιμού με σάλτσα μουστάρδα μέλι και σκόρδο. Από τόν Βασίλη Πατσή

    Πώς να φτιάξετε το ζεστό γλυκό κρασί των Χριστουγέννων

    Πώς να φτιάξετε το ζεστό γλυκό κρασί των Χριστουγέννων

    Ρεβύθια με ζυμαρικά ΚΑΙ ΝΤΟΜΑΤΑ από τόν Βασίλη Πατσή

    Ρεβύθια με ζυμαρικά ΚΑΙ ΝΤΟΜΑΤΑ από τόν Βασίλη Πατσή

    Επτάζυμος ντάκος με ψητή ντομάτα, κρέμα φέτας και καπνιστή πανσέτα από τον Βασίλη Πατσή.

    Επτάζυμος ντάκος με ψητή ντομάτα, κρέμα φέτας και καπνιστή πανσέτα από τον Βασίλη Πατσή.

    Τάρτα με 4 τυριά, κρέμα γάλακτος και καρύδια

    Τάρτα με 4 τυριά, κρέμα γάλακτος και καρύδια

    Κοτόπουλο κρασάτο κοκκινιστό του Βασίλη Πατσή

    Κοτόπουλο κρασάτο κοκκινιστό του Βασίλη Πατσή

    Μια φοβερή συνταγή απο τον Βασίλη Πατσή

    Μια φοβερή συνταγή απο τον Βασίλη Πατσή

    Έτσι θα πετύχετε τις πιο τραγανές τηγανητές πατάτες

    Έτσι θα πετύχετε τις πιο τραγανές τηγανητές πατάτες

  • ΜΕΣΣΑΡΙΤΙΚΕΣ ΑΓΓΕΛΙΕΣ
    • Αγγελίες Εργασίας
    • Αγγελίες Ζήτησης
    • Αγγελίες Πώλησης
    • Διάφορες Αγγελίες
    • ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΓΓΕΛΙΑΣ ΔΩΡΕΑΝ
  • Wonderful Crete
    matala1

    Παραλία Μάταλα

    Παραλία Ληστής

    Παραλία Ληστής

    Ανακαλύψτε το γραφικό Ρέθυμνο.

    Ανακαλύψτε το γραφικό Ρέθυμνο.

    Η Κρήτη έχει τον δικό της μικρό επίγειο παράδεισο

    Η Κρήτη έχει τον δικό της μικρό επίγειο παράδεισο

    Φαραγγούλι Βοριζίων

    Φαραγγούλι Βοριζίων

    Καταρράκτης Ρίχτρα στα Κάτω Καστελλιανά

    Καταρράκτης Ρίχτρα στα Κάτω Καστελλιανά

    Αγαδικό

    Αγαδικό

    Φαράγγι Νεκρών στη Ζάκρο

    Φαράγγι Νεκρών στη Ζάκρο

    Τα Μάταλα αναζητούν ηθοποιούς για τη Νέα ταινία «Η Παραλία»

    Μεγάλη διάκριση: Η Κρήτη στην 3η θέση των κορυφαίων προορισμών παγκοσμίως για το 2020

  • ΟΛΑ
    • Real Estate
    • Αγροτικά
    • Ανδρας
    • Γυναίκα
    • Διάφορα
    • Εθνικά
    • Εκδηλώσεις
    • Εκλογές
    • Ζώδια
    • Καιρός
    • Οικονομία
    • Στιγμές Ιστορίας
    • Τουρισμός
  • Αθλητικά
  • GossipΝέο
  • ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝΝΕΟ
    • Kόστος Κατασκευή Iστοσελίδας
No Result
View All Result
FaistosNews.gr
No Result
View All Result
Home Μεσσαρά

Το παλιό ζεύκι στη Κρήτη

12 Μαΐου, 2019
in Μεσσαρά
Reading Time: 1 min read
0 0
Το παλιό ζεύκι στη Κρήτη
0
SHARES
8
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterWhatsapp

Mε τις ρίζες του στην αρχαιότητα

Διαβάστε ακόμα

Ένταλμα σύλληψης για τον 22χρονο που πυροβόλησε 29χρονο – Δίνει μάχη για την ζωή του ο τραυματίας [εικόνες]

Ένταλμα σύλληψης για τον 22χρονο που πυροβόλησε 29χρονο – Δίνει μάχη για την ζωή του ο τραυματίας [εικόνες]

5 Αυγούστου, 2023
1k
Έκρηξη φιάλης υγραερίου σε σπίτι στις Μοίρες – Με εγκαύματα η μητέρα και η 11χρονη κόρη της

Έκρηξη φιάλης υγραερίου σε σπίτι στις Μοίρες – Με εγκαύματα η μητέρα και η 11χρονη κόρη της

3 Αυγούστου, 2023
167

Μπορεί να έχει ξεχαστεί πλέον στις μέρες μας το ζεύκι, αλλά έχει μείνει όμως στους παλιούς σαν μιά όμορφη ανάμνηση, μάλιστα με πολύ ζωηρά χρώματα! Δυστυχώς οι νεώτεροι δεν έχουν εμπειρίες για το πώς ακριβώς γινόταν το ζεύκι παλιά, που ήταν φυσικά ένα φαγοπότι, ένα ξεφάντωμα στην εξοχή με όλη τη παρέα! Επειδή δεν γνωρίζουν οι νεότεροι το πως ακριβώς πραγματοποιούσαν το ζεύκι οι παππούδες μας, και γενικά οι πρόγονοί μας ανά τους αιώνες, για ποιό σκοπό, εμείς επιστρατευθήκαμε να βρούμε κάποιες πληροφορίες από ηλικιωμένους!
Για να έχουμε βέβαια λεπτομερή αναφορά, οι άνθρωποι που θα μπορούσαν να μας πούν σήμερα κάποια πράγματα για το ζεύκι και να έχουν βάση, θα πρέπει σήμερα από 90 χρόνων και πάνω!
Ιδανικός για να μας πληροφορήσει και σε αυτό το θέμα, είναι φυσικά και πάλι, ο κ. Μύρωνας Μαραγκάκης από τη Γαλιά!

to palio zeuki 4
Πριν όμως αρχίσουμε να μιλάμε για το παλιό ζεύκι, θα πρέπει αναγκαστικά να αναφερθούμε στον Θεό Δία ή Ζεύς, μιά και ήταν θεός της φιλοξενίας, και για αυτό έχει άμεση σχέση. Ο Δίας λέει η παράδοση εγενήθηκε στη Κρήτη, σε ένα σπήλαιο, στο Ιδαίον Άνδρον, στο όρος Ίδη ή Ψηλορείτης.
Τουρκικά το ζεύκι ή ζέφκι είναι zevk, μιά και αυτό γινόταν και επί τουρκοκρατίας. Ωστόσο υπάρχουν αρκετές εκδοχές για την ελληνικότητα του, και ώς προς την ετυμολογία της λέξης “Ζεύκι”.
Κάποιοι αναλυτές σε εκπομπή “Αλάτι της γής” ισχυρίζονταν πως προέρχεται από το ρήμα ζεύγνυμι, που σημαίνει αντάμωμα.
Άλλοι πάλι αναλυτές ισχυρίζονται πως προέρχεται από το ρήμα ζάω, που σημαίνει είμαι στην ακμή της ηλικίας μου.
Χωρίς να είναι εξακριβωμένο, “ζεύκι” ίσως σημαίνει και ευκή στο Ζεύ, καθώς αυτό γινόταν στην αρχαιότητα με θυσίες αρνιών υπό μορφή δέησης.
Μετά τη δέηση πρός τον Δία, έψηναν στα κάρβουνα το σφάγιο, και το έτρωγαν όλοι μαζί σαν μια παρέα.
Οι δεήσεις προς τον Δία, μπορεί να ήταν και παρακλήσεις ή τάματα για να έχουν αίσιο αποτέλεσμα αλλά και την εύνοια του Θεού.

to palio zeuki 3

ADVERTISEMENT

Πως γινόταν το ζεύκι στη Κρήτη?
—————————————

Ο γράφων δεν πρόλαβε το παλιό ζεύκι, μια και στη Μεσαρά καταργήθηκε περιπου το 1955, και δεν είχα ακόμα γεννηθεί, αλλά θα έχουμε όμως μιά ζωντανή μαρτυρία και θα μας τα διηγηθεί με δικά του λόγια, ο κος Μύρωνας Μαραγκάκης, ο γνωστός Μαραγκομύρος 95 χρόνων σήμερα:

*Το ζεύκι ήταν μιά κοινωνική εκδήλωση, δηλαδή συνεστίαση με φαγοπότι και ακολουθούσε γλέντι, και αυτά όλα γινόταν στην εξοχή.
Τη συνεστίαση αυτή αποτελούσαν συγγενείς ή φιλικές οικογένειες, ακόμα και γινόταν ακόμα και σε περιπτώσεις βαπτίσεων ή αραβώνων κλπ. Γινόταν όμως και τη πρωτομαγιά αλλά και σε θρησκευτικές εορτες του Καλοκαιριού, όπου οι συνεστιάσεις γινόταν σε εξωκλήσια του χωριού.
Οι προετοιμασία για ένα ζεύκι άρχιζε μερικούς μήνες νωρίτερα.
Ανάλογα με τον αριθμό των συνεστιαζομένων, ήταν ανάλογη και η προετοιμασία.
Έπρεπε να εξασφαλιστούν τα απαραίτητα σφαχτά, αρνιά κατσίκια ή γουρουνόπουλα, που ήταν κυρίως από τα οικόσιτα ζώα, κι αν δεν υπήρχαν, ο διωργανωτής κατέβαινε στη ζωαγορά, (και εδώ ήταν των Μοιρών), ή τα αγόρζε από κάποιο βοσκό της περιοχής.
Απ΄την παραμονή έσφαζαν τα ζώα, τα προοριζόμενα για το ζεύκι. Στη συνέχεια τα τεμάχιζαν στα τέσσερα, ή και περισσότερα ανάλογα το ζώο, και έκοβαν τα λεγόμενα γουλίδια.
Κάθε γουλίδι το περνούσαν σε μια ξύλινη σούβλα, έβαζαν τα απαραίτητα , κυρίως αλάτι, και ήταν έτοιμο για ψήσιμο!
Ο Κρητικός δεν ήθελε πολλά πολλά μπαχαρικά, σκόρδα ή ρίγανη στα ψητά του, που τα προτιμούσε στην απλή τους μορφή.
Την ημέρα που θα γινόταν το ζεύκι, μαζευόταν όλοι στο σπίτι του διοργανωτή, το πολύ μέχρι τις 9 το πρωί. Βοήθαγαν όλοι και τοποθετούσαν τις σούβές σε ένα μεγάλο κοφίνι, (κανισκάρα), όπου τις σκέπαζαν με ένα σεντόνι για να μην πάνε μύγες. Στη συνέχεια ετοίμαζαν άλλα δύο κοφίνια. Στο ένα έβαζαν τα ψωμιά, που ήταν φρέσκο εφτάζυμο ψωμί στο ξυλόφουρνο. Έβαζαν επίσης τα φρούτα, τα λεμόνια, τις ντομάτες, τα μαρούλια, ή ότι άλλα σαλατικά είχαν. Στο άλλο κοφίνι έβαζαν τα κρασιά που ήταν ή σε φλασκιά, ή σε γυάλινες μπουκάλες με τη ψάθα απέξω. Έβαζαν επίσης και ρακί, λίγα πιάτα ποτήρια και ότι άλλο μπορούσε να ήταν χρήσιμο.
Πιάτα μόνο στους επίσημους, στον παπά. πρόεδρο, γραμματικό και σε τυχόν συντέκνους και κουμπάρους! Όλοι οι άλλοι έτρωγαν με τα χέρια απ’ευθείας από τις λεκάνες!
Έπαιρναν μαζί τους και μερικές σεντόνες ή κουρελούδες για να καθήσουν χάμε, και οπωσδήποτε μια στάμνα νερού. Ανα δύο άνδρες έπαιρναν από ένα κοφίνι, και πήγαιναν με τα πόδια, μιά και υπήρχαν μέρη με αρκετές πηγές κοντά σε κάθε χωριό, με δροσερά νερά πηγών, ψηλά δένδρα κυρίως πλατάνια, για να καθήσουν όλοι κάτω από τον δροσερό ίσκιο τους!
Μόλις έφθαναν στον τόπο που είχαν επιλέξει, πρώτη δουλειά τους ήταν να καθαρίσουν καλά το χώρο από κλαριά χόρτα, πέτρες ξύλα, αγκάθια κλπ, για να στρώσουν τις κουρελούδες να κάτσουν. Όσοι πάλι ήθελαν, διάλεγαν από τη γύρω περιοχή μιά κατάλληλη πέτρα για να καθίσουν επάνω.
Στη συνέχεια όλοι μαζί πάλι μάζευαν ξύλα, άλλος ψιλά θυμάρια ή ξερά κλαριά, άλλος χονδρά κούτσουρα, για να ανάψουν τη φωτιά για το ψήσιμο!

to palio zeuki 5

Το ψήσιμο γινόταν πάντα αντικρυστό!
———————————————-

Αφού άναβαν μιά δυνατή φωτιά, έστηναν τις σούβλες κυκλικά, έχοντας πρώτα στήσει πέτρες γύρω – γύρω, ύψους από 20 έως 30 εκατοστά, για να ακουμπήσουν εκεί επένω τις σούβλες. Αντικρυστό, σημαίνει το ψήσιμο του κρέατος που να είναι απέναντι από τη φωτιά, και φυσικά το κρέας ψήνεται με τη δύναμη της ίδιας της φωτιας, κι όχι απαραίτητα με τα κάρβουνα, όπως γίνεται με το αρνί στη σούβλα! Το ψήσιμο με αυτόν τον τρόπο, διάλεγε ο Κρητικός, γιατί είναι πολύ πιό νόστιμο και υγειηνό, από όλους τους άλλους τρόπους ψησίματος!
Εκτός του ότι ήταν νόστιμο το κρέας του αντικρυστού, ψηνόταν και πολύ πιό γρήγορα από ότι ένα αρνί στη σούβλα! Το πολύ σε τρείς ώρες ήταν έτοιμο, χωρίς την απαραίτητη παρουσία κάπου να γυρνά συνεχώς και αδιαλέιπτως τη σούβλα, ενώ το αρνί στη σούβλα θέλει μέχρι και 6 ώρες ή και παραπάνω συνεχών περιστροφών! Εδώ στο αντικρυστό, απλά ήθελε μονάχα κάπου – κάπου να φωνάζουν κάποιο από τα παιδιά να γυρίσει τις σούβλες, που πολλές φορές για να σταθούν εκεί που πρέπει, τις στερέωναν με πέτρες ή ξύλα.

Τι ήταν το κοντοσούβλι?
——————————

Της σούβλες, επειδή ήταν κοντές, τις έλεγαν και κοντοσούβλια, και ήταν συνήθως από κοντούς βλαστούς της μουριάς ή βέργες από αγριελιά. Σε κάθε κοντή σούβλα έκαναν με το μαχαιράκι μια μύτη μπροστά, και τρυπούσαν το κρέας σε δύο σημεία από όπου περνούσαν τη σούβλα, βάζοντας από ένα γουλίδι στη κάθε μιά.

Το κρέας επάνω σε φύλλα λεμονιάς!
———————————————

Οι γυναίκες φρόντιζαν για όλα τα άλλα, να φτιάξουν δηλαδή τις σαλάτες στις λεκανίδες, να φέρουν νερό στις κανάτες κλπ. Έφερναν επίσης πολλά λεμονόφυλλα σε ένα καλαθάκι, τα οποια άπλωναν κάπου εκεί στα στρωσίδια, και μόλις ήταν το κρέας ψημένο καλά, το έφερναν οι ψήστες, και το ακουμπούσαν επάνω στα φύλλα λεμονιάς!
Αν υπήρχε η δυνατότητα, οι γυναίκες μπορούσαν να κάνουν και δυό τρείς τηγανιές πατάτες. Έτρωγαν κυρίως με τα χερια. Σπάνια κουβαλούσαν πηρούνια. Έκοβαν και τα γουλίδια σε μεγάλες χορταστικες μερίδες, και καμιά φορά τις έβαζαν και σε μιά ή δυό μεγάλες πήλινες λεκανίδες, και από εκεί έπαιρναν μεζέδες όλη η παρέα!
Τα φύλλα λεμονιάς κάποτε είχαν την τιμητική τους, και πάντα όταν ήταν να βάλουν στο ταγάρι ψητό κρέας για την εξοχή, ή κοτόπουλο για την ολοήμερη σχολική εκδρομή με λεοφορείο του μαθητή, του το έβαζε η μητέρα στα λεμονόφυλλα.
Κάθε παιδί την ώρα του φαγητού, κάθιζε μαζί με τον φίλο του παρέα και τρώγανε από κοινού τα φαγητά τους!
Ακόμα και στο μπάνιο των παιδιων, στο νερό που έβραζε η μητέρα, έβαζε και φύλλα λεμονιάς, δάφνης κλπ, για να έχει άρωμα το νερό, και το παιδί της να μυρίζει ωραία!

-“Kοπχιάσετε να καθίσωμε όλη η παρεα”!
————————————————–

Ο διωργανωτής σαν ψηνόταν το κρέας, και οι γυναίκες είχαν ετοιμάσει και τις σαλάτες, φώναζε δυνατά: “Κοπχιάστε παρεα να πάρωμε ένα μεζέ, να πχιούμε ένα κρασί”!
Όλοι τότε πήγαιναν και κάθιζαν καθε ένας στη πέτρα του, όλοι κοντά γύρω – γύρω από το κρέας, και άρχιζε το φαγοπότι!
Με το μαχαίρι στο χέρι ο κάθε ένας, έπαιρνε από ένα γουλίδι έκοβε και έτρωγε, ενώ ο κεραστής είχε αναλάβει να κερνά κρασί! Ο κεραστής της παρέας, μπορεί να ήταν και ένα νεαρό αγόρι, αλλά μπορεί και κορίτσι! Με τη μπουκάλα στην αμασχάλη, έκανε κύκλους κάθε τόσο και κέρναγε τη παρέα όλη!
Το φαγοπότι συνόδευόταν από συνεχείς ευχές:

“Βήθειά μας οι Θεοί, παλιοί και νέοι”!
———————————————

Ανάλογα την αιτία του ζεύκι, ήταν και οι ευχές, πάντως δεν ξεχνούσαν και τους παλιούς θεούς, όπου ο οργανωτής πρώτος σήκωνε το ποτήρι προς το κόσμο και έλεγε:
“Βήθειά μας οι Θεοί, παλιοί και νέοι”!
Στο κεραστή καθώς κέρναγε με τα πήλινα ή αλουμινένια κύπελα, του πρόσφεραν όλοι και από ένα μεζέ, σκουντρούσε το κύπελο με τη παρέα, και φυσικά έπινε και εκείνος κρασί!
Αν και δεν καθόταν κάτω να φάει ο κεραστής, εν τούτοις τις περισσότερες φορές, έτρωγε περισσότερο κρέας εκείνος, από τους άλλους που ήταν καθιστοί!

Σιγά – σιγά άρχιζε το γλέντι!
———————————-

Το φαγοπότι συνεχίζεται με τραγούδια, ιστορίες, ανέκδοτα, αστεία και καλαμπούρια, μέχρι το τέλος της ημέρας!
Όλοι είναι χορτασμένοι, χαρούμενοι και ευτυχισμένοι, γιατί ο παλιός κρητικός λάτρευε το φαγητό στην εξοχή, όπως και το αγνάντεμα! Να κάθεται και να απολαμβάνει της ομορφιές της φύσης! Ίσως για αυτό οι Κρητικοί είναι ευαίσθητοι άνθρωποι!
Λίγο πρίν τη δύση του ήλιου, μάζευαν τις άδειες μπουκάλες, τα κοφίνια και τα στρωσίδια, έσβηναν και τα υπολέίμματα φωτιάς, και έπαιρναν το δρόμο της επιστροφής για το χωριό!

Λίγα λόγια από την μυθολογία για τον θεό Δία
———————————————————

Από ότι γνωρίζουμε από τη μυθολογία, από την αρχαία ελληνική εγκυκλοπαίδια του Γιάννη Λάμψα, η Ρέα, που ήταν γυναίκα του Κρόνου, ανέθεσε την επίβλεψη του νεογένητου γιού της Δία, στους Κουρήτες, για να τον φυλάνε από τις πανουργίες του Κρόνου.
Όταν έκλεγε ο νεογένητος Δίας, για να μην ακούγονται τα κλάματα, οι Κουρήτες χτυπούσαν δυνατά τις ασπίδες τους με τα δόρατα. Τα καθήκοντά τους ήταν να φυλάνε τον Δία και τη Ρέα.
Μια νύμφη, η Αμάλθεια, ανέλαβε να δίνει το γάλα της στο μωρό, που λέγεται πως ήταν κατσίκα! Υπήρχαν λέει η μυθολογία και άλλες νύμφες στην υπηρεσία του Δία. Αργότερα ο Δίας σα μεγάλωσε, έφτιαξε μια ασπίδα από το δέρμα της κατσίκας που την ονόμασε “Αιγίδα”! Όταν σήκωνε ψηλά την ασπίδα του, τότε η άνθρωποι ήταν υπό την προστασία του! Έ τσι ακόμα και σήμερα σε διάφορες εκδηλώσεις για κάποιο έργο ή δωρεά κλπ, λένε πως έγινε με την αιγίδα του τάδε! Όταν πάλι κατέβαζε ο Δίας την ασπίδα, την αιγίδα δηλαδή κάτω, σήμαινε καταιγίδα, οπότε τότε ερχόταν μεγάλη καταιγίδα!
Οι Κουρήτες ήταν πέντε, που λεγόταν και ” πέντε Δάχτυλοι”, ή “Ιδαίοι Δάχτυλοι”.
Η παράδοση τους ταυτίζει με τους Κουρήτες, και δίνει και τα ονόματα των πέντε Δαχτύλων: Ηρακλής (όχι ο συνώνυμος ήρωας), Παιωναίος, Επιμήδης, Ιάσιος και Ίδας. Ο μεγαλύτερος σε ηλικία ήταν ο Ηρακλής. Οι πέντε αυτοί Δάκτυλοι, ίδρυσαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες!
Ο Ηρακλής πρότεινε στους άλλους τέσσερις να κάνουν αγώνες δρόμου καθώς πρόσεχαν τον μικρό Δία για να διασκεδάσουν και λίγο. Μετά τη λήξη των αγώνων, ο Ιδαίος Ηρακλής στεφάνωνε τους νικητές. Στη συνέχεια, πρότεινε να τελούνται οι αγώνες αυτοί κάθε πέντε χρόνια, όσοι ήταν και οι Ιδαίοι Δάχτυλοι!

Το ζεύκι ήταν πολλά πράγατα μαζί
——————————————-

Το ζεύκι ήταν πολλά πράγματα μαζί, ανάλογα το σκοπό της πραγματοποίησής του.
Ήταν διασκέδαση, ήταν ευχαρίστηση, ήταν ομοψυχία, αδελφοσύνη, φιλοξενία, ήταν ανάγκη και λύση για τον φτωχό, ήταν όπως προαναφέραμε ακόμα και ένα “ευχαριστώ” πρός τους Θεούς!
Η περιοχή του Ψηλορείτη μια και γενήθηκε ο Δίας στο Ιδαίον Άνδρον, έχει ταυτιστεί με την ιστορία που σχετίζεται με τον Δία, και κάποιοι λένε πως ακόμα και το χωριό Κούρτες που είναι κοντά, έχει σχέση με τους Κουρήτες, χωρίς να είναι αυτό τεκμηριωμένο.
Επίσης θεωρείται πως οι Κρήτες προέρχονται από τους Κουρήτες, που ήταν οι πρώτοι κάτοικοι.

to palio zeuki 1
Στη Γαλιά υπάρχει ακόμα παλιό καφενείο, που δουλεύει ακόμα, και απ’ έξω έχει επιγραφή:
ΚΑΦΦΕΝΕΊΟ ” ΤΟ ΙΔΑΊΟΝ ΆΝΔΡΟΝ” ΣΤΥΛ. ΔΡΟΥΓΚΆΚΗ!
Δείχνει και αυτό, πως για τους ντόπιους δεν περνάει απαρατήρητο το σπήλαιο αυτό αλλά έχει ιδιαίτερη σημασία!
Ένα πάντως είναι σίγουρο, πως ολόκληρη η Κρήτη έχει κρατήσει σαν πανάρχαια παράδοση τη φιλοξενία, χάρη του Ξένιου Δία, που θεωρείται ο Θεός της φιλοξενίας!
Υπήρχαν πολλά κοινά από τις αρχαίες εκείνες τελετές, με τις νεότερες εκδηλώσεις και συνεστιάσεις με το ζεύκι. Και στις δύο περιπτώσεις, δεν παρέλειπαν να αναφερθούν στους Θεούς, “παλιούς και νέους”!
Όταν κάποιος μεγαλοαγρότης του πήγαινε καλά η σοδειά, στα αλωνίσματα για να ευχαριστήσει και εκείνος τους Θεούς, έστηνε στην εξοχή ένα φαγοπότι τον Αύγουστο, για να δείξει έτσι και την ευχαρίστησή του πρός του αυτούς, παλιούς και νέους, αλλά παράλληλα να δείξει και στους εργάτες του, ότι έμεινε ικανοποιημένος από την εργασία τους! Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει και τον Σεπτέμβριο στα αμπέλια.
Από την άλλη πάλι, άν κάποιος πολύ φτωχός δεν έχει ευκολίες στο σπίτι να κάνει ένα τραπέζι στους κουμπάρους του στον αρραβώνα, ή στους συντέκνους του στη βάφτιση, δεν είχε και την οικονομική δυνατότητα, η μόνη λύση και εδώ ήταν το ζεύκι στην εξοχή!
Ζεύκι επίσης έκαναν και σε γιορτές κυρίως στα ξωκλήσια σε Αγίους του Καλοκαιριού.
Ζεύκι έκαναν και την Πρωτομαγιά, είτε οικογενειακές είτε φιλικές, όπου συμετείχαν δύο ή τρείς οικογένειες, για να γιορτάσουν την Άνοιξη και την ομορφιά της Φύσης.
Το ζεύκι βέβαια χαιρόταν ιδιαίτερα τα παιδιά, που εκτός ότι συμμετείχαν ενεργά στις εργασίες με το να φέρνουν κι αυτά ξυλαράκια για τη φωτιά, γύρναγαν πότε πότε και τις σούβλες με τα ψητά, μιά και οι μεγάλοι ή ήταν απασχολημένοι με τις κουβέντες τους ή βαριόταν!
Χαιρόταν ιδιαίτερα την εξοχή τα παιδιά, γιατί δεν έχαναν την ευκαιρία να παίξουν διάφορα παιγνίδια της εποχής, όπως χωστό (κρυφτό) , σκλαβιά (αμπάριζα), ντελιμά (ξυλίκι), μούτσο κλπ. Για να ετοιμαστεί το κρέας μέχρι να ψηθεί, δεν χρειαζόταν απαραίτητα ψήστης, γιατί η όλη εργασία ήταν εύκολη για τον κάθε ένα.
Σήμερα μπορεί να γίνεται φαγοπότι στην εξοχή, αλλά όχι με τον παλιό εκείνο παραδοσιακό τρόπο.
Περισσότερο γίνεται ένα τυπικό φαγοπότι σε στενό οικογενειακό κύκλο, χωρίς γλέντι βέβαια, οχι σε αραβώνα η βάφτιση, και όχι φυσικά για “ικανοποίηση των Θεών”!
Ίσως μονάχα ενα απλό φαγοπότι τη Καθαρή Δευτέρα, ίσως και τη Πρωτομαγιά, ή καμιά γιορτή, για να περάσει ευχάριστα η μέρα.

Κείμενο Γεώργιος Χουστουλάκης

ADVERTISEMENT

Related Posts

Ένταλμα σύλληψης για τον 22χρονο που πυροβόλησε 29χρονο – Δίνει μάχη για την ζωή του ο τραυματίας [εικόνες]

Ένταλμα σύλληψης για τον 22χρονο που πυροβόλησε 29χρονο – Δίνει μάχη για την ζωή του ο τραυματίας [εικόνες]

5 Αυγούστου, 2023
1k

Συγκεκριμένα η όλη διαδικασία είναι σε πλήρη εξέλιξη καθώς ο 22χρονος άνδρας από την Μεσσαρά, τα ξημερώματα Πέμπτης πυροβόλησε τον...

Read more
Έκρηξη φιάλης υγραερίου σε σπίτι στις Μοίρες – Με εγκαύματα η μητέρα και η 11χρονη κόρη της

Έκρηξη φιάλης υγραερίου σε σπίτι στις Μοίρες – Με εγκαύματα η μητέρα και η 11χρονη κόρη της

3 Αυγούστου, 2023
167
Σεισμός στην Ελασσόνα

Συνεχίζονται οι σεισμοί στήν Κρήτη. Νέα δόνηση 4,2 Ρίχτερ

21 Μαΐου, 2023
102
Ισχυρός σεισμός ανάμεσα σε Τήλο και Νίσυρο

Σεισμός: Νέα δόνηση 4,4 Ρίχτερ στη νότια Κρήτη, κοντά στις Μοίρες Ηρακλείου

20 Μαΐου, 2023
94
Στο νοσοκομείο 16χρονος – Κατανάλωσε αλκοόλ σε υπό κατάληψη σχολείο

Μεσαρά: Σοβαρό τροχαίο με βαρειά τραυματίες

17 Δεκεμβρίου, 2022
460
Αναστασία Ζουριδάκη, Αρχιτέκτων Εσωτερικών Χώρων

Αναστασία Ζουριδάκη, Αρχιτέκτων Εσωτερικών Χώρων

23 Νοεμβρίου, 2022
330
Τραγωδία: Αδέσποτα σκυλιά κατασπάραξαν 4χρονο κοριτσάκι

Κρήτη: Άγρια επίθεση από σκυλιά σε μητέρα και κόρη στην Κρήτη

27 Οκτωβρίου, 2022
133
Μεσαρά: Πάνω από 40 άτομα με δηλητηρίαση, όλοι καλεσμένοι γάμου!

Μεσαρά: Πάνω από 40 άτομα με δηλητηρίαση, όλοι καλεσμένοι γάμου!

25 Οκτωβρίου, 2022
312
Ανακοίνωση Υποψηφιότητας

Ανακοίνωση Υποψηφιότητας

14 Ιουνίου, 2022
317
Υπό έλεγχο η φωτιά στην Πόμπια – Πολύωρη διακοπή ρεύματος στην περιοχή

Υπό έλεγχο η φωτιά στην Πόμπια – Πολύωρη διακοπή ρεύματος στην περιοχή

17 Απριλίου, 2022
84

ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ




ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ

Facebook

Καλάθι μπύρας φαιστός Καλάθι μπύρας φαιστός Καλάθι μπύρας φαιστός

HIGHLIGHTS

  • «Με ξεπερνά το να συζητάμε για Πάσχα στο χωριό»

    Έντεκα (11) λόγοι που δείχνουν ότι η Πανδημία στην Ελλάδα ΤΕΛΕΙΩΣΕ!!

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • Τουρκία: Διαμαρτύρεται γιατί στο λογότυπο της μοίρας των Ελληνικών Rafale απεικονίζεται μια γαλοπούλα που τρέχει

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • Συναγερμός στην Ευρώπη από τις κινήσεις της Λευκορωσίας – Αναπτύσσονται ειδικές δυνάμεις στα νότια σύνορα με την Ουκρανία

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • F-35: Το τριπλό πλήγμα στην Τουρκία από Φλώρο, Παναγιωτόπουλο και… Σούδα

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • Διπλή ασπίδα στο Αιγαίο για τα τουρκικά drones

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • Τούρκος εισαγγελέας και η γυναίκα του πνίγηκαν στο Αιγαίο προσπαθώντας να ξεφύγουν από τον Ερντογάν

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
ADVERTISEMENT
Instagram Facebook Twitter

Τελευταία νέα

  • «Σφαγή» για την περιουσία του Τράγκα – Μηνύσεις, κατηγορίες για ξέπλυμα χρήματος και αδήλωτα εκατομμύρια
  • Φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας
  • Λέκκας: Στην Κωνσταντινούπολη περιμένουμε μεγάλο σεισμό, κινδυνεύει η Αγία Σοφία

Recent News

«Σφαγή» για την περιουσία του Τράγκα – Μηνύσεις, κατηγορίες για ξέπλυμα χρήματος και αδήλωτα εκατομμύρια

«Σφαγή» για την περιουσία του Τράγκα – Μηνύσεις, κατηγορίες για ξέπλυμα χρήματος και αδήλωτα εκατομμύρια

2 Δεκεμβρίου, 2023
Φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας

Φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας

2 Δεκεμβρίου, 2023

© 2020 FaistosNews.gr - made by gkweb.

No Result
View All Result
  • Μεσσαρά
  • Kρήτη
    • ΗΡΑΚΛΕΙΟ
    • ΧΑΝΙΑ
    • ΡΕΘΥΜΝΟ
    • ΛΑΣΙΘΙ
  • Ελλάδα
  • Κόσμος
  • Συνταγές
  • ΜΕΣΣΑΡΙΤΙΚΕΣ ΑΓΓΕΛΙΕΣ
    • Αγγελίες Εργασίας
    • Αγγελίες Ζήτησης
    • Αγγελίες Πώλησης
    • Διάφορες Αγγελίες
    • ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΓΓΕΛΙΑΣ ΔΩΡΕΑΝ
  • Wonderful Crete
  • ΟΛΑ
    • Real Estate
    • Αγροτικά
    • Ανδρας
    • Γυναίκα
    • Διάφορα
    • Εθνικά
    • Εκδηλώσεις
    • Εκλογές
    • Ζώδια
    • Καιρός
    • Οικονομία
    • Στιγμές Ιστορίας
    • Τουρισμός
  • Αθλητικά
  • Gossip
  • ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ
    • Kόστος Κατασκευή Iστοσελίδας

© 2020 FaistosNews.gr - made by gkweb.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
  • Sign in

Forgot your password?

Lost your password? Please enter your email address. You will receive mail with link to set new password.

Back to login

Add New Playlist