Ο Καπετάν Γιάννακας ή Ιωάννης Αποστολόπουλος γεννήθηκε και ανδρώθηκε στην Βλαχοκερασιά Αρκαδίας. Προεπαναστατικός Κλέφτης, μαθητής του Ζαχαριά ή του Μάτζαρη. Στο μεγάλο διωγμό των κλεφτών το 1806 πέρασε στη Ρούμελη και γλύτωσε τη ζωή του. Κατά την παράδοση ήταν ψηλός, γεροδεμένος Φιλότιμος, τολμηρός γενναίος και οξυδερκής. Απαραίτητα προσόντα για ένα Καπετάνιο. Μεγάλος μάστορας στον κλεφτοπόλεμο με τεράστια εμπειρία στις «Χωσιές», δηλαδή στις ενέδρες που έστηνε στους Τούρκους. Όπως προκύπτει από επίσημα έγγραφα ήταν μέλος της Φιλικής εταιρίας.
ΕΡΕΥΝΑ: ΘΩΜΑΣ ΣΙΔΕΡΗΣ
Μάστορας στις «Χωσιές», στις ενέδρες σε βάρος των Τούρκων
Στον μεγάλο ξεσηκωμό του 1821 ήτανε πια ένας ώριμος άνδρας ηλικίας από 35 έως 40 χρόνων. Αναγνωρισμένος Καπετάνιος και έμπιστος του «Γέρου του Μοριά» Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες μαζί με τους άλλους τοπικούς καπετάνιους έχοντας πάντα δικό του σώμα πολεμιστών. Έλαβε μέρος στην μάχη στο Βαλτέτσι και σε όλες τις αψιμαχίες της περιοχής.
Όπου και όταν χρειαζόταν διοικούσε και καθοδηγούσε στα πεδία των μαχών 100 και περισσότερους αγωνιστές. Συνέβαλε τα μέγιστα στις φονικότατες και νικηφόρες μάχες των Δολιανών – Βερβένων και της γύρω περιοχής, πολέμησε με τον Νικηταρά τον Τουρκοφάγο, τον Γιωργάκη Διγενή, τον Μητρομάρα, τον Ανδρέα Κονδάκη και τους άλλους τοπικούς καπετάνιους.
Η μάχη της Γράνας
Καθοριστική ήταν η συμβολή του Καπετάν Γιάννακα στη «Μάχη της Γράνας», στην περιοχή της Τρίπολης Αρκαδίας, στις 10 Αυγούστου 1821. Στη μάχη αυτή, οι επαναστατημένοι Έλληνες νίκησαν κατά κράτος τους Τούρκους. Η μάχη αυτή συνέβαλε στην πτώση της Τριπολιτσάς.
Τη νύκτα της 9ης Αυγούστου μια ισχυρά φρουρά της τάξεως των 3.000 ανδρών (πεζών και ιππέων) εξέρχεται της Τριπολιτσάς ώστε να επιτεθεί στον λόφο πριν το χωριό Λουκά, στον οποίο είχε οχυρωθεί ο οπλαρχηγός Ιωάννης Δαγρές.
Μετά τη λεηλασία χωριών της περιοχής, οι Τούρκοι κατευθύνονται προς το σημείο όπου έχει οχυρωθεί ο Δαγρές και αρχίζει η μάχη. Την ίδια στιγμή, ο Κολοκοτρώνης διατάσσει τους Πλαπούτα, Δημήτριο Δεληγιάννη, ως και Τριπολιτσιώτες ενόπλους να καταλάβουν θέσεις εντός της τάφρου (γράνας).
Προκειμένου να αποφορτίσει το μέτωπο της Γράνας, ζήτησε να πραγματοποιηθεί αντιπερισπασμός από τις δυνάμεις του Υψηλάντη, του Αναγνωσταρά και Γιατράκων. Οι δυνάμεις του Αλή μπέη είχαν φέρει σε δεινή θέση το σώμα του Δαγρέ, αντιλήφθηκαν την επερχόμενη παγίδα και υποχώρησαν για να μην αποκοπούν, στη Γράνα όμως βρήκαν μπροστά τους Έλληνες ένοπλους ενώ ταυτόχρονα απειλούνταν και από τις δυνάμεις του Δαγρέ που τους καταδίωκαν.
Ο Κολοκοτρώνης από έναν λοφίσκο παρακολουθεί την εξέλιξη της μάχης και βλέπει να καταφθάνει και άλλη δύναμη ιππικού από τη Τριπολιτσά.
Στη μάχη της Γράνας, ο Καπετάν Γιάννακας, εκτός των άλλων, σκότωσε και τον αξιωματικό των Τούρκων Βρυώνη. Του πήρε το σπαθί καλά το έδωσε στον Κολοκοτρώνη. Είναι γνωστό ότι ο Κολοκοτρώνης κράταγε τα λάφυρα. Εκτιμώντας την συμβολή του Γιάννακα, είπε: «Σε σένα ανήκει Γιάννακα η σπάθα του Βρυώνη που τον έκανες αυλή και αλώνι».
Πιστός στο πλευρό του Κολοκοτρώνη
Στα Δερβενάκια πολέμησε υπό τις διαταγές του «Γέρου», δίπλα στον Νικηταρά. Όταν το σπαθί του Νικηταρά έσπασε και έσκυψε να πάρει ένα άλλο παραλίγο να χάσει τη ζωή του. Ο Γιάννακας πρόλαβε τον Τούρκο, τον έκοψε με το σπαθί και γλύτωσε τη ζωή του Νικηταρά.
Στους δύο εμφυλίους που επέβαλαν οι ολιγαρχικοί, κοτζαμπάσηδες και καραβοκύρηδες, έμεινε πιστός στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Μοναδική φορά που δεν πολέμησε στο πλευρό του «Γέρου» ήταν τότε που ο Ιμπραήμ αλώνιζε το Μοριά και η κυβέρνηση είχε φυλακίσει τον Κολοκοτρώνη. Τότε ο πατριώτης Γιάννακας δεν έμεινε άπραγος. Ακολούθησε το Παπαφλέσσα στο Μανιάκι. Δεν γνωρίζουμε το ρόλο του στη μάχη και πως γλύτωσε από την φονική ήττα. Όταν συνάντησε ξανά τον Κολοκοτρώνη, εκείνος τον επέπληξε λέγοντάς του χαρακτηριστικά: «Ρε Παλιογιάννακα… μ’ αυτό το μουρλό κεφάλι (τον Παπαφλέσσα) μου ‘φαγες τα καλύτερα παλικάρια μου και το πρωτοπαλίκαρό μου τον Καρακίτσο». Ο Γιάννακας συνέχισε κάτω από τις διαταγές του Κολοκοτρώνη να παρενοχλεί τον Ιμπραήμ με τις περίφημες «Χωσιές» του. Πολεμούσε με την αντάρτικη τακτική από την περιοχή του χωριού του μέχρι κάτω στον Πάρνωνα. Η δοκιμασμένη τακτική του κλεφτοπολέμου προξένησε αρκετές ζημιές στους Τουρκοαιγυπτίους.
Στον εμφύλιο οι ολιγαρχικοί τον κατηγόρησαν και τον φυλάκισαν γιατί ήταν οπαδός του Κολοκοτρώνη. Αργότερα, η κυβέρνηση του παραχωρούσε για τις υπηρεσίες του εύφορα κτήματα κοντά στη γέφυρα του Ευρώτα στη Λακωνία. Δεν τα δέχτηκε γιατί ο Μαυρομιχάλης θα του δημιουργούσε προβλήματα γιατί ήταν αντίπαλος του Κολοκοτρώνη. Ο Γιάννακας ήταν πάντα πιστός στο συμπολεμιστή του Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Με διπλωματικό τρόπο απάντησε με το γνωστό: «Οι κάμποι τρέφουν άλογα και τα βουνά λεβέντες».
Ακούστε την ιστορία του Καπετάν Γιάννακα όπως ξεδιπλώνεται από τον Παναγιώτη Βλαχάκη στο ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ του Πρώτου Προγράμματος. Στο ντοκιμαντέρ μιλά και οα απόγονος του Καπετάνιου, ο 85χρονος Χρήστος Γιάννακας.
