Στα 81 έτη, εννέα χρόνια πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο, διαμορφώνεται το προσδόκιμο ζωής των Ευρωπαίων, χάρη στη συνεχή πρόοδο της βιοϊατρικής σε συνδυασμό με την καλύτερη ποιότητα ζωής. Μάλιστα το προσδόκιμο του μέσου Ευρωπαίου προβλέπεται ότι θα αυξάνεται κατά δύο χρόνια ανά δεκαετία, σύμφωνα με τη μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών(JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εάν η τάση όντως επιβεβαιωθεί, τότε το 2060 το 32% του πληθυσμού της Ε.Ε., δηλαδή σχεδόν ο ένας στους τρεις κατοίκους, θα είναι άνω των 65 ετών, έναντι ποσοστού 19% το 2015 και μόνο 13% το 1960.
Επιπλέον, έως το 2060 η ΕΕ θα διαθέτει ένα μικρότερο εργατικό δυναμικό (215 εκατομμύρια έναντι 245 εκατομμυρίων το 2015), αλλά ακόμη καλύτερα μορφωμένο (το 59% θα έχει μετα-δευτεροβάθμια εκπαίδευση το 2060, έναντι 35% το 2015). Όμως επειδή, αν και πιο μορφωμένοι, οι μελλοντικοί Ευρωπαίοι εργαζόμενοι θα είναι συνολικά λιγότεροι λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, αυτό θα αποτελέσει μεγάλη πρόκληση για τα ασφαλιστικά-συνταξιοδοτικά συστήματα και το κράτος πρόνοιας. Λιγότεροι εργαζόμενοι θα πρέπει να υποστηρίζουν με τις εισφορές τους περισσότερους ηλικιωμένους και συνταξιούχους, οι οποίοι θα εξαρτώνται από τους πρώτους.
Η αναλογία ανενεργού-ενεργού πληθυσμού -δηλαδή ο βαθμός εξάρτησης των συνταξιούχων και λοιπών μη απασχολούμενων από τους εργαζόμενους- ήταν περίπου 1,05 στην Ε.Ε. το 2015 (δηλαδή 105 μη εργαζόμενοι ήσαν εξαρτημένοι από 100 εργαζόμενους) και προβλέπεται -με τις σημερινές τάσεις- να αυξηθεί στο 1,36 το 2060, αν και θα υπάρχουν μεγάλες διαφορές από χώρα σε χώρα. Χώρες που συνδυάζουν υπογεννητικότητα, υψηλό προσδόκιμο ζωής και χαμηλή απασχόληση, θα έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα. Για την Ελλάδα π.χ. προβλέπεται αναλογία 1,69 (169 μη εργαζόμενοι θα εξαρτώνται από 100 εργαζόμενους) και για την Ιταλία 1,72, ενώ στο άλλο άκρο θα βρίσκονται χώρες όπως η Σουηδία (1,04) και η Δανία (1,05).
Η μελέτη του JRC εξετάζει διάφορα σενάρια για να βελτιωθεί η κατάσταση. Από τις τρεις βασικές κυριότερες επιλογές (αύξηση της γεννητικότητας, της εισροής μεταναστών από χώρες εκτός ΕΕ και της απασχόλησης), οι ερευνητές θεωρούν πιο κρίσιμο να διευρυνθεί η απασχόληση. Δηλαδή ένα ολοένα μεγαλύτερο μέρος του ευρωπαϊκού πληθυσμού, που βρίσκεται σε ηλικία για εργασία, να βρίσκει όντως δουλειές. Μεταξύ άλλων, αυτό αφορά την περαιτέρω διεύρυνση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας.
Παράλληλα, προτείνεται να ενθαρρυνθεί και η συνέχιση της εργασίας πέρα από τα 65 χρόνια. Σύμφωνα με την έκθεση, η ηλικία των 65 δεν πρέπει πια να θεωρείται συνώνυμη με το τέλος της παραγωγικής ζωής ενός ανθρώπου και η ηλικία συνταξιοδότησης πρέπει να γίνει πιο ευέλικτη στο μέλλον.
Ο πληθυσμός της Ε.Ε. προβλέπεται ότι -λόγω υπογεννητικότητας- θα μειωθεί στα 466 εκατομμύρια το 2060, δηλαδή στα επίπεδα της δεκαετίας του 1980, ενώ με τη μετανάστευση, μπορεί να φθάσει τα 521 εκατομμύρια. Η μελέτη επίσης προειδοποιεί ότι μερικές χώρες του ευρωπαϊκού Νότου (όπως η Ελλάδα) μπορεί να αντιμετωπίσουν περαιτέρω συρρίκνωση πληθυσμού έως το 2060, αλλά και γήρανση του, καθώς -παράλληλα με την ενδημική υπογεννητικότητα τους- συνεχίζουν να μεταναστεύουν σε άλλες χώρες δυναμικά τμήματα του εργατικού δυναμικού τους, ένα φαινόμενο που εν μέρει οφείλεται στη «διαρροή εγκεφάλων»..
Από τα μέσα του 2014 μέχρι σήμερα, η ΕΕ έχει δημιουργήσει περίπου 12,4 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας. Με περίπου 241 εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες να δουλεύουν, η απασχόληση στην ΕΕ έφθασε σε επίπεδα ρεκόρ στο πρώτο τρίμηνο του 2019. Όμως η Ευρώπη πρέπει να τα καταφέρει ακόμη καλύτερα στο μέλλον, ώστε να βελτιωθούν κι άλλο οι συνθήκες εργασίας και διαβίωσης στην Ευρώπη και να συμμετάσχει ακόμη μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού στην αγορά εργασίας.
Αλλά για να γίνει αυτό, πρέπει αφενός να υπάρχουν νέες δουλειές καλά αμειβόμενες και αφετέρου οι εργαζόμενοι να έχουν τις ζητούμενες (ολοένα πιο ψηφιακές) δεξιότητες. Η έκθεση τονίζει την ανάγκη να ενισχυθούν οι επενδύσεις στην ΕΕ, να τονωθεί η καινοτομία και η παραγωγικότητα και να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, που θα αυξήσουν τα ποσοστά απασχόλησης και θα μειώσουν την ανεργία. Σήμερα η ανεργία στην ΕΕ είναι μεγαλύτερη μεταξύ των ατόμων χαμηλής ειδίκευσης και στο μέλλον αναμένεται να υπάρχουν ακόμη λιγότερες δουλειές με χαμηλές απαιτήσεις.
Την ίδια περίοδο 2020-2060 προβλέπεται ότι θα συνεχιστεί η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, ιδίως στην Αφρική και στην Ασία, Ο παγκόσμιος πληθυσμός εκτιμάται ότι θα φθάσει τα 9,6 δισεκατομμύρια το 2060, δηλαδή περίπου δύο δισεκατομμύρια μεγαλύτερος σε σχέση με σήμερα.
Πηγή: naftemporiki