«Κύμα» ακρίβειας και ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά θα φέρει το επόμενο διάστημα ο πόλεμος που ξεκίνησε εδώ και ένα μήνα στην Ουκρανία, όπως όλα δείχνουν. Οι τιμές της ενέργειας «σκαρφάλωσαν» στα ύψη από το προηγούμενο διάστημα, λόγω και της πανδημίας, με αποτέλεσμα να είναι έντονη η επίδραση στην εφοδιαστική αλυσίδα, τις πρώτες ύλες και το κόστος παραγωγής.
Δημητριακά, αλεύρι, σιτηρά, ψωμί, ηλιέλαιο, είναι μερικά από τα βασικά αγαθά που θα δούμε το επόμενο διάστημα να ανεβαίνουν οι τιμές τους λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, αφού οι έως τώρα αυξήσεις, είναι αποτέλεσμα της πανδημίας και της ανόδου της τιμής της ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τρεις ειδικοί μιλούν στο CNN Greece και αναλύουν τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία σε βασικά αγαθά στη χώρα μας.
«Αύξηση έως 70% μέσα σε μια εβδομάδα στο αλεύρι»
Οι κύριες χώρες εισαγωγής σιτηρών στη χώρα μας είναι η Ουκρανία και η Ρωσία, απ΄όπου εισάγουμε το 30%, αφού η χώρα μας δεν έχει αυτάρκεια στα σιτηρά. Που θα φτάσει η τιμή του ψωμιού, τώρα που «έκλεισαν» οι βασικοί μας προμηθευτές, αναρωτιέται ο καταναλωτής.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο Αρτοποιών Ελλάδος, κ. Μιχάλη Κιούση «το αλεύρι αυξήθηκε 70% αυτή την εβδομάδα από την προηγούμενη. Από 294 δολ. έφτασε στα 450 δολ. ο τόνος. Εν τω μεταξύ, τις πρώτες μέρες του πολέμου χώρες παραγωγής σιτηρών όπως η Ρουμανία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Σερβία και η Γαλλία σταμάτησαν τις εξαγωγές, με αποτέλεσμα να επηρεάσει τις τιμές. Ωστόσο, αρχίζει και ομαλοποιείται η αγορά καθώς γίνονται και πάλι εξαγωγές από τις χώρες αυτές, άρα δεν πιστέυω ότι υπάρχει περίπτωση να έχουμε έλλειψη».
Ο ίδιος πιστεύει πως η αύξηση στο ψωμί θα είναι 0,10 λεπτά.
Ο κ. Κιούσης δηλώνει ικανοποιημένος ως προς την κρατική επιδότηση στο ρεύμα, στη ρήτρα αναπροσαρμογής, καθώς «φτάνει το ποσοστό 80-90% και με αναδρομική ισχύ για τους μήνες Ιανουάριο-Φεβρουάριο-Μάρτιο. Κρίνουμε ότι θα δοθεί μία ανάσα στα ήδη μεγάλα κόστη και τις υποχρεώσεις που καλούνται να καλύψουν οι αρτοποιοί».
«Οι φούρνοι δουλεύουν με τριπλάσιο κόστος ενέργειας από πέρυσι»
Από την πλευρά του, ο Λευτέρης Κιοσές, Γενικός Διευθυντής Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), λέει ότι «ακόμα δεν έχει καταγραφεί η επίδραση του πολέμου στις τιμές. Οι αυξήσεις αυτές που βλέπουμε είναι από την πανδημία. Οι αυξήσεις έρχονται λόγω της ενέργειας, λόγω των αυξήσεων του πετρελαίου».
Προσθέτει ακόμη ότι: «Τα προϊόντα που έχουν σχέση με την Ουκρανία περιμένουμε να αυξηθούν αλλά ακόμα δεν έχουμε ξεκάθαρη εικόνα σε ποιο βαθμό θα φτάσει αυτή η αύξηση. Μπορεί οι ανατιμήσεις να γίνουν σε βάθος χρόνου, ίσως τους επόμενους μήνες».
Όσον αφορά τις αυξήσεις στα βασικά αγαθά λέει ότι: «Η αύξηση που υπάρχει στο φυτικό έλαιο, δεν οφείλεται στον πόλεμο. Είναι ήδη από τον Ιανουάριο αυξημένες οι τιμές των φυτικών ελαίων και μάλιστα πάνω από 30% σε σχέση με πέρυσι λόγω πανδημίας».
Σύμφωνα με τον κ. Κιοσέ, αυξήσεις θα δούμε σε προϊόντα που προέρχονται από την Ουκρανία, όπως τα δημητριακά, τα σιτηρά και το μαλακό αλεύρι.
«Σκληρό αλεύρι έχουμε στην Ελλάδα, δεν νομίζω να δούμε αύξηση σε αυτό. Όσον αφορά το ψωμί, ακριβαίνει γιατί επηρεάζεται από την αύξηση της τιμής της ενέργειας. Οι φούρνοι δουλεύουν με τριπλάσιο κόστος ενέργειας από αυτό που δούλευαν την προηγούμενη χρονιά» λέει ο κ. Κιοσές.
Ο ίδιος αναφέρει ένα παράδειγμα γι’ αυτό: «Ένας φούρνος που έδινε 1.000 ευρώ για ρεύμα, τώρα δίνει 3.000 ευρώ. Από αυτό και μόνο θα αυξηθεί και το ψωμί. Δηλαδή βλέπουμε ότι η αύξηση είναι επακόλουθο της ανόδου της τιμής της ενέργειας, παρά λόγω της αύξησης των ίδιων των προϊόντων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα δούμε αύξηση σε βασικά αγαθά».
Οι αυξήσεις στο ηλιέλαιο επηρεάζουν την εστίαση, όχι τα νοικοκυριά
Σχετικά με την ανησυχία των καταναλωτών και τη συνήθεια να αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες προϊόντων στα ράφια των σπιτιών τους, λόγω ανησυχίας, όπως συνέβη και το πρώτο διάστημα της πανδημίας, ο κ. Λευτέρης Κιοσές επισημαίνει ότι: «Στους καταναλωτές λέμε να μην πανικοβάλλονται και τρέχουν στα μαγαζιά. Υπάρχει επάρκεια προϊόντων όπως λένε και οι αρμόδιοι. Αλλά αν τρέχουμε όλοι στα σούπερ μάρκετ και αδειάζουμε τα ράφια, πολύ φοβάμαι ότι το πρόβλημα θα προκύψει από εμάς τους καταναλωτές».
Σχετικά με το ηλιέλαιο που γίνεται ιδιαίτερος λόγος εξαιτίας της ακρίβειας λέει ότι: «Στην πραγματικότητα το ηλιέλαιο δεν έχει μεγάλη ζήτηση. Πόσα κιλά να καταναλώσει ο καθένας; Αντιθέτως, ο κλάδος των επιχειρηματιών της εστίασης θα αντιμετωπίσουν την ακρίβεια γιατί προμηθεύονται μεγάλες ποσότητες σε σχέση με μια νοικοκυρά».
ΕΚΠΟΙΖΩ: Το 80% των καταγγελιών αφορά το ενεργειακό κόστος
«Η ακρίβεια ήρθε για να μείνει», προβλέπει η πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ Παναγιώτα Καλαποθαράκου και προσθέσει ότι «πλήττεται το μέσο νοικοκυριό από τη λαίλαπα των ανατιμήσεων», ενώ το «80% των καταγγελιών αφορούν υπέρογκες πληρωμές σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο». Αναφέρει ακόμη ότι το μείζον κοινωνικό πρόβλημα είναι η ακρίβεια, όχι μόνο στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου και λοιπών καυσίμων, αλλά και σε βασικά καταναλωτικά αγαθά.
Σύμφωνα με την ίδια, αυτή η κατάσταση ξεκίνησε από τον περασμένο Σεπτέμβριο με τη ρήτρα αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς. «Ακόμα δεν έχουμε δει τις επιπτώσεις του πολέμου στην τσέπη μας. Οι περισσότεροι καταναλωτές πληρώνουν μόνο έναντι για τους λογαριασμούς, αδυνατώντας να ξοφλήσουν το συνολικό χρέος», λέει η ίδια και επισημαίνει πως πρέπει να ληφθούν άμεσα περισσότερα μέτρα για τα νοικοκυριά γιατί οι συνεχόμενες αυξήσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, θα αναγκάσει τους καταναλωτές να σηκώσουν «τα χέρια ψηλά» και να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
Ένα σοβαρό πρόβλημα είναι η ρήτρα αναπροσαρμογής, που όταν εφαρμόζεται οδηγεί σε υπέρογκες, άδικες, αδιανόητες και αδιαφανείς χρεώσεις που διπλασιάζουν, τριπλασιάζουν ή πολλαπλασιάζουν το κόστος της kwh.
«Πρόκειται για αθέμιτες και παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές των προμηθευτών ενέργειας», επισημαίνει η ίδια.
«Η κατάσταση στην Ουκρανία, δυστυχώς θα φέρει αυξήσεις οι οποίες θα κρατήσουν πολύ καιρό. Προβλέπω για το 2022 και το 2023 και ελπίζω να μην διαρκέσει παραπάνω. Αν δεν αρθούν οι στρεβλώσεις στην αγορά η ακρίβεια ήρθε για να μείνει στη χώρα μας», επισημαίνει η κυρία Καλαποθαράκου.
